در این بخش قصد داریم نمودارها در تحليل تكنيكی را معرفی کنیم. همانطور كه در درس اول گفتيم، تكنسينها (تحليلگران تكنيكی) معتقدند كه قيمت اوراق بهادار، بهصورت اتفاقی حركت نمیكند، بلكه «رابطهای» كاملاً نزديک بين حركت سهام در گذشته و آنچه كه در آينده اتفاق خواهد افتاد، وجود دارد. هدف تكنسينها، يافتن اين «رابطه» است تا بتوانند به كمک آن، حركت سهام را در بازار سرمايه با دقت خوبی پيشبينی نمايند.
اساسیترين ابزاری كه تكنسينها برای اينكار نياز دارند «تصوير» يا «نمودار» است كه حركت سهام را نشان میدهد. در ادامه درس با اين ابزار آشنا خواهيم شد.
انواع نمودارها در تحليل تكنيكی
تكنسينها بسته به شرايط مختلف و علائق خود، از چهار نوع نمودار قيمت استفاده میكنند كه عبارتند از:
نمودار ميلهای
نمودار خطی
نمودار نقطه و رقم
نمودار شمعی ژاپنی
نمودارهای ميلهای، معمولترين و رايجترين نمودارهايی هستند كه تكنسينها به طور گستردهای مورد استفاده قرار میدهند. در نمودار ميلهای، يک خط عمودی وجود دارد كه از پايينترين قيمت تا بالاترين قيمت سهام در يك دوره زمانی مشخص، رسم میگردد. خط افقی در سمت راست اين خط عمودی، قيمت بسته شدن سهام را نشان میدهد.
برخي تكنسينها معتقدند كه قيمت بسته شدن يا «اختتام» (قيمتی كه سهام در پايان معاملات تالار بورس با آن بسته میشود) مهمترين قيمت در «روند معاملات» است و بنابراين، صرفاً قيمت بسته شدن يا اختتام را رسم میكنند. اين نمودار، «نموداری خطی» خواهد بود كه در دستگاه مختصات، با محور افقی زمان و محور عمودی قيمت، مشخص میگردد.
در شكل های 1 تا 4 نمونهای از هر يک از نمودارهای ياد شده را مشاهده مینماييد.
سومین نوع نمودار، نمودار نقطه و رقم است كه درمورد آن در درسهای بعدی به تفصیل خواهيم گفت. در اين مرحله صرفاً توجه داشته باشيد كه اين نمودار نيز همان اطلاعات قيمتی را نشان میدهد كه نمودارهای ميلهای و خطی نشان میدهند، اما اطلاعات در نمودار نقطه و رقم بسيار فشرده و خلاصه است. در نمودار نقطه و رقم، اگر تغيير قيمت مثبت باشد، با X و اگر منفی باشد، با O نمايش میدهيم. هر X يا O مربعی را روی نمودار اشغال میكند و تغيير قيمت را بهاندازه معينی نشان میدهد.
آخرين نوع نمودار، نمودار شمعی ژاپنی است. همانطور كه در شكل مربوطه (شكل 4) ملاحظه میشود، شبيه شمع و فتيلهاش است. در هر دوره زمانی، قيمت باز شدن يا «افتتاح»، «بالا»، «پايين» و بسته شدن يا «اختتام» بهگونهای رسم میشوند كه اطلاعات مربوط به سهام را منعكس نمايند. درمورد اين نوع نمودار، در درسهای بعدی بهطور مشروح صحبت خواهيم كرد.
صرفنظر از نوع نمودار مورد استفاده، طول فاصله زمانی مورد مطالعه، بسته به علائق شخصی تحليلگر تكنيكی به سه نوع «كوتاه مدت»، «ميان مدت» و «بلند مدت» تقسيم میگردد. اگرچه تعريف قابل قبول همگانی درمورد اين فواصل زمانی وجود ندارد اما معمولاً كوتاه مدت يک ماه، ميان مدت سه تا شش ماه و بلند مدت به فاصله زمانی شش تا دوازده ماه اطلاق میگردد. اغلب تكنسينها براي پيشبينی روندهای كوتاه مدت حركت قيمت سهمها، از نمودارهای «روزانه» يا «ساعتی»، براي پيشبينی روندهای ميان مدت از نمودارهای «هفتگی» و براي مطالعه حركت سهام در بلند مدت، از نمودارهای «ماهانه» و «سالانه» استفاده میكنند. شكلهای 5 و 6 و 7 به ترتيب نمودارهای سهم «گروه صنعتی سديد» را به صورت روزانه، هفتگي و ماهانه نشان میدهند.
همانطور كه گفته شد، نمودارهای ميلهای رايجترين نمودارهايی هستند كه بهطور گستردهای توسط تكنسينها مورد استفاده قرار میگيرند. در اينجا نگاهی دقيقتر به اين نوع نمودار میاندازيم.