بیت کوین، نوعی پول مجازی است که توسط بانک‌ها یا مؤسسات مالی کنترل نمی‌شود. این ارز، شبیه نسخه مجازی پول عمل کرده و می‌توان توسط آن، کالا یا خدمات خرید و یا مانند طلا، از آن برای ذخیره ارزش استفاده کرد. تفاوت بیت کوین با دیگر پول‌های سنتی، در دیجیتالی و غیرمتمرکز بودن آن است.
این رمز ارز محبوب هیچ نمود فیزیکی ندارد. این ارز توسط قدرت پردازش سرورهایی در سراسر دنیا تولید شده و در کیف پول‌هایی دیجیتالی نگه‌داری می‌شود. اما با وجود پول‌های فیزیکی که به‌راحتی در دسترس مردم قرار می‌گیرند، چه نیازی به بیت کوین وجود دارد؟ نقطه قوت این ارز دیجیتال، غیرمتمرکز بودن آن است. تمام ارزهای فیات (ریال، دلار، یورو و غیره) توسط دولت‌ها و بانک‌های مرکزی کشور‌ها کنترل می‌شوند. این سیاست‌های دولت است که تعیین می‌کند واحد پول کشور چقدر ارزش داشته باشد اما در مورد این رمز ارز، همه چیز متفاوت است.
ارزش این ارز دیجیتال توسط مردم تعیین می‌شود. درواقع، این خریداران و فروشندگان این رمز ارز هستند که ارزش آن را تعیین می‌کنند. بانک‌ها، بر امنیت و صحت انجام تراکنش‌های پول‌های فیات نظارت می‌کنند اما بیت کوین، وظیفه نظارت بر تراکنش‌ها را به کامپیوترها سپرد و بانک‌ها را از فرایند انتقال پول حذف کرد. به‌این‌ترتیب، موفق شد تراکنش‌های مالی را بدون نظارت و کنترل‌گری نهادهای واسطه انجام دهد.
مجازی بودن این ارز دیجیتال، درک سازوکار آن را برای بسیاری از افراد دشوار ساخته است. در این مقاله، نحوه عملکرد بیت کوین، با زبانی ساده توضیح داده شده است.
تاریخچه این رمز ارز محبوب
بیت کوین در سال 2009، توسط فردی به نام ساتوشی ناکاماتو (Satoshi Nakamoto) ایجاد شد. هویت واقعی ساتوشی ناکاماتو هنوز در پرده‌ای از ابهام است و با وجود حدس و گمانه‌زنی‌های بسیار، هنوز کسی به هویت واقعی او پی نبرده است.
این ارز دیجیتال فراز و نشیب‌های زیادی را در طول زندگی خود پشت سر گذاشته است. در این قسمت، تاریخچه پیدایش آن را به‌صورت خلاصه مرور می‌کنیم:
- در 18 آگوست 2008، دامنه org ثبت شد. هویت صاحب دامنه مشخص نیست.
- در ۳ ژانویه 2009، سرویس ایمیل رمزنگاری در وب‌سایت com ایمیلی توسط فرد یا گروهی از افراد، با نام “ساتوشی ناکاماتو” دریافت کرد:
محتوای این ایمیل، سازوکار بیت کوین را تشریح می‌کرد و اکنون با نام سپید نامه (white paper) با عنوان «بیت کوین، پول الکترونیکی همتا به همتا» در وب‌سایت Bitcoin.org موجود است. سپید نامه‌ها مقاله‌هایی هستند که در آن‌ها نحوه کار و قوانین ارزهای دیجیتال توضیح داده شده است.
در ۳ ژانویه 2009، اولین بلاک این ارز دیجیتال استخراج شد. این بلاک به بلاک پیدایش (Genesis block) شهرت دارد. درون این بلاک، پیامی با این مضمون نوشته شده بود:
این پیام، ناکارآمدی بانک‌ها و سیستم مالی سنتی را هدف گرفته بود.
پس از آن، بیت کوین به استخراج بلاک‌های جدید و ساخت زنجیره بلاک چین خود ادامه داد. ارزهای دیجیتال بسیاری پس از بیت کوین به وجود آمدند اما تا امروز، هیچ‌کدام نتوانستند تهدیدی برای قدرت و جایگاه اولین ارز دیجیتال باشند.
بیت کوین چگونه کار می‌کند؟
بزرگ‌ترین و مهم‌ترین سؤالی که در ذهن افراد شکل می‌گیرد، سازوکار بیت کوین است. چگونه چیزی کاملاً دیجیتالی و بدون هیچ پشتوانه‌ای می‌تواند ارزش داشته باشد؟ در این بخش به این سؤال پاسخ می‌دهیم.
شبکه این رمز ارز، شامل مجموعه‌ای از کامپیوترها است که به آن‌ها نود (node) یا ماینر (miner) گفته می‌شود. تمام این کامپیوترها مشغول اجرا کردن کدهای برنامه بیت کوین هستند و اطلاعات شبکه بیت کوین را نیز در خود ذخیره می‌کنند.
ماینرها بخشی از بلاک‌چین هستند. بلاک‌چین را می‌توان زنجیره‌ای از بلاک‌ها تصور کرد. هر بلاک، مجموعه‌ای از اطلاعات تراکنش‌های بیت کوین است. ازآنجایی‌که همه کامپیوترها می‌توانند بلاک‌ها و تراکنش‌های موجود در آن‌ها را ببینند، تقریبا هیچ‌کس نمی‌تواند به شبکه نفوذ کرده و اطلاعات تراکنش‌ها را تغییر دهد. زیرا برای این کار، هکر می‌بایست اطلاعات موجود در حافظه بیش از 51 درصد از ماینرهای شبکه را به طور هم‌زمان تعویض کند. این کار باتوجه‌به تعداد بسیار زیاد ماینرهای این رمز ارز در سراسر جهان، عملاً غیرممکن است.
توضیحی مختصر از سازوکار شبکه این رمز ارز
زمانی که شما در شبکه بیت کوین، یک تراکنش انجام می‌دهید، اطلاعات این تراکنش به همراه دیگر تراکنش‌ها، وارد یک بلاک شده و با استفاده از تابع هش، رمزنگاری می‌شوند. تابع هش، تابعی بدون بازگشت است. جواب توابع بدون بازگشت را نمی‌توان با حل معادله‌های منطقی به دست آورد. تنها راه‌حل این معادلات، حدس و خطا است!
ماینرها شروع به حدس زدن می‌کنند و هر ماینری که بتواند سریع‌تر به جواب درست برسد می‌تواند اطلاعات بلاک را خوانده و آن‌ها را تأیید کند. ماینر پس از بازگشایی رمز یک بلاک، این موفقیت را به ماینرهای دیگر نیز اطلاع می‌دهد تا آن‌ها از کارکردن بر روی بلاک دست کشیده و به سراغ بلاک بعدی بروند. اطلاعات بلاک تأیید شده، در حافظه تمام ماینرها ثبت می‌شوند. به این روش، روش اجماع اثبات کار (Proof of work) گفته می‌شود.
شبکه این رمز ارز، طبق قوانینی که ساتوشی ناکاماتو نوشته است، تعدادی از این رمز ارز تولید کرده و آن‌ها را به‌عنوان پاداش، به ماینری که زودتر از دیگر ماینرها موفق به تأیید بلاک شود می‌دهد. به‌این‌ترتیب؛ بیت کوین به وجود می‌آید.
پاداش ماینرها
در حقیقت، چیزی به نام بیت کوین یا کیف پول وجود ندارد، بلکه این مفاهیم، صرفاً توافق یک شبکه، بر سر مالکیت است. زمانی که شبکه، تعدادی بیت کوین به یک ماینر پاداش می‌دهد، درواقع به تمام ماینرها اعلام کرده است که مالکیت تعدادی از فایل‌های الکترونیکی که ما به نام بیت کوین می‌شناسیم را برای آن ماینر ثبت کنند. زمانی که صاحب ماینر تصمیم به انتقال آن‌ها بگیرد، درواقع یک تراکنش انجام داده و مالکیت آن‌ها را تغییر داده است. این تغییر به تمام ماینرها اطلاع داده شده و پس از تأیید تراکنش، در حافظه جمعی آن‌ها ثبت می‌گردد.
حال اگر این فایل‌های الکترونیکی دارای ارزش مالی باشند، می‌توان شبکه‌ای داشت که در آن تراکنش‌های مالی انجام شود بدون اینکه بانک بر صحت انجام تراکنش‌ها نظارت داشته باشد.
امنیت این ارز دیجیتال
سند مالکیت بیت کوین‌ها، کلید خصوصی نام دارد. این کلید رشته‌ای طولانی از حروف و اعداد است و شبکه آن را برای مالک بیت کوین ایجاد می‌کند. درصورتی‌که کلید خصوصی خود را در اختیار شخص دیگری قرار بدهید؛ به منزله این است که مالکیت دارایی‌هایتان را به آن شخص واگذار کرده‌اید.
ازآنجاکه ماینرها همه چیز را از ابتدای پیدایش بیت کوین در حافظه خود ثبت کرده‌اند، برای همه آن‌ها واضح است که هر بیت کوین در مالکیت چه کسی است و هرکسی چه مقدار از این رمز ارز را دارد؛ بنابراین، اگر شخصی بخواهد بیت کوین‌هایی را داشته باشد که مالک آن‌ها نیست، باید شبکه را فریب دهد.
اگر ماینری اطلاعاتی مغایر با آنچه در حافظه دیگر ماینرها وجود دارد مخابره کند، ماینرها به‌سرعت او را از شبکه حذف می‌کنند. پس با دست‌کاری اطلاعات یک ماینر، نمی‌توان به شبکه نفوذ کرد. زیرا همانطور که پیش‌تر اشاره کردیم برای این کار، هکر می‌بایست اطلاعات موجود در حافظه بیش از 51 درصد از ماینرهای شبکه را به طور هم‌زمان تعویض کند. این کار باتوجه‌به تعداد بسیار زیاد ماینرهای این رمز ارز در سراسر جهان، عملاً غیرممکن است.
اگر هرازگاهی اخباری از هک شدن برخی صرافی‌ها یا کیف پول‌های این ارز دیجیتال به گوشتان می‌خورد، این در واقع وب‌سایت آن صرافی یا کیف پول است که مورد حمله قرار گرفته و نه خود شبکه بیت کوین. دارندگان بیت کوین بایستی کلید‌های خصوصی‌شان را در کیف پول‌هایی با امنیت بالا نگه‌داری کنند تا از دستبرد هکرها در امان بمانند.
انواع کیف پول‌های بیت کوین
کیف پول‌ها، کلید خصوصی بیت کوین‌های تحت مالکیت شما را در خود ذخیره کرده و یک کلید عمومی نیز برای شما تولید می‌کنند. کلید عمومی، درواقع آدرس کیف پول شما است. اگر بخواهید از شخصی بیت کوین بگیرید، آن شخص با داشتن کلید عمومی، می‌تواند بیت کوین‌ها را به کیف پولتان منتقل کند.
این رمز ارز را می‌توان در کیف پول‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری نگه‌داری کرد. کیف پول‌های نرم‌افزاری مانند اپلیکیشن‌هایی هستند که کلید خصوصی شما را در خود ذخیره می‌کنند. استفاده از این کیف پول‌ها رایگان است. کیف پول‌های سخت‌افزاری، اطلاعات را بر روی یک مموری کارت ذخیره می‌کنند. ازآنجاکه اتصال به اینترنت در این کیف پول‌ها کمتر است، کمتر در معرض حمله هکرها قرار گرفته و از امنیت بیشتری برخوردار هستند. کیف پول‌های سخت‌افزاری رایگان نیستند.
کیف پول‌های مناسب بیتکوین
Exodus: مناسب برای تازه‌کارها
Electrum:مناسب برای حرفه‌ای‌ها
Mycelium: مناسب برای استفاده در موبایل
Ledger Nano X: بهترین کیف پول سخت‌افزاری
Trezor Model T: کیف پول سخت‌افزاری با امنیت بسیار بالا
سرمایه‌گذاران و پشتوانه‌های بیت کوین
پیش‌تر نیز اشاره کردیم که رمز ارز بیت کوین، از سیستمی غیرمتمرکز تبعیت می‌کند. درواقع این رمز ارز محبوب، توسط هیچ سازمان مرکزی اداره نمی‌شود. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که این ارز دیجیتال پشتوانه خاصی ندارد اما دارای ویژگی‌هایی است که آن را به ارزی قابل اعتماد و خاص تبدیل می‌کند.
ارزش این رمز ارز محبوب، ارزشی قراردادی است و از طریق سیستم عرضه و تقاضا تعیین می‌شود. بیت کوین، سیاست‌های ضد تورمی خوبی را در پیش گرفته است. صرفاً 21 میلیون بیت کوین در دنیا وجود دارد و پاداش ماینرها نیز هر چهار سال یکبار نصف می‌شود. این کار باعث کاهش عرضه این ارز دیجیتال و افزایش قیمت آن می‌شود.
افراد و سازمان‌های زیادی روی این ارز دیجیتال سرمایه‌گذاری کرده‌اند. از افراد سرشناس این حوزه می‌توان به مایکل سیلر (Micheal Saylor) مدیرعامل و بنیان‌گذار شرکت میکرو استراتژی و ایلان ماسک (Elon Musk)، مدیرعامل تسلا اشاره کرد.
تحلیل بلند مدت و کوتاه مدت بیت کوین
تحلیل‌گران زیادی این رمز ارز را بررسی کرده و تحلیلی از آینده آن ارائه داده‌اند. در این قسمت، تعدادی از این تحلیل‌ها را بررسی خواهیم کرد.
تحلیل بلندمدت بیتکوین
باتوجه‌به نمودار زیر، متوجه می‌شویم که قیمت بیت کوین از الگویی تکرارشونده پیروی می‌کند. اگر این تکرار یکبار دیگر برای این رمز ارز اتفاق بیفتد، بسیاری از تحلیل‌گران، رسیدن به عدد 100000 دلار را در اوایل سال 2022 قابل‌دسترس می‌دانند. پس از آن، روند صعودی بیت کوین خاتمه یافته و این ارز دیجیتالی وارد دوره اصلاح قیمتی خود خواهد شد. در این اصلاح، بیت کوین می‌تواند تا یک تا دو سال آینده، به اوج قیمتی خود در سال 2017، یعنی تا حدود 20000 دلار کاهش قیمت داشته باشد.
در سال‌های 2024 و 2025، دوباره شاهد افزایش قیمت این ارز دیجیتال خواهیم بود. حرکت این رمز ارز، حرکتی تکرارشونده است و هر 4 سال، هم‌زمان با روی دادن هاوینگ بیت کوین، تکرار می‌شود. هاوینگ بعدی در سال 2024 اتفاق می‌افتد و می‌تواند قیمت این رمز ارز را تا 500000 دلار افزایش دهد.
تحلیل کوتاه‌مدت بیتکوین
تحلیل‌های کوتاه‌مدت معمولاً از اعتبار کمتری نسبت به تحلیل‌های بلندمدت برخوردارند. چرا که بازار ارزهای دیجیتال به‌شدت پرنوسان است و نمی‌توان حرکات آن را در کوتاه‌مدت با اطمینان زیادی پیش‌بینی کرد. بااین‌وجود، خواندن تحلیل‌های متفاوت و دیدن چارت‌ها می‌تواند به شما در تصمیم‌گیری کمک کند.
باتوجه‌به کاهش قیمت بیت کوین در چند روز اخیر، بسیاری از تحلیل‌گران احتمال به اتمام رسیدن بازار صعودی را برای این رمز ارز مطرح کرده‌اند. اما برای اثبات این فرضیه، باید تا بسته‌شدن کندل هفتگی بیت کوین زیر ۴۰۰۰۰ دلار صبر کنیم. با بسته‌شدن این کندل زیر ۴۰۰۰۰ دلار، خط حمایتی بعدی برای این ارز دیجیتال، خط ۳۰۰۰۰ دلار پیش‌بینی می‌شود.
روش‌های استخراج بیت کوین
در گذشته، روش‌های زیادی برای استخراج بیت کوین وجود داشت. افراد می‌توانستند با نصب یک نرم‌افزار بر روی کامپیوتر شخصی خودشان به ماین این رمز ارز مشغول شوند. اما امروزه، ماین بیت کوین با لپ‌تاپ یا موبایل به یک رویا تبدیل شده است.
با افزایش سختی شبکه بیت کوین، نیاز به قدرت پردازش برای رمزگشایی و تأیید بلاک‌ها افزایش پیدا کرد. دیگر قدرت پردازش کامپیوترهای معمولی جواب‌گو نبود و به همین دلیل، کامپیوترهای بزرگ ASIC، صرفاً با هدف ماین این ارز دیجیتال طراحی شدند. امروزه ماین این رمز ارز، توسط تعداد زیادی از دستگاه‌های ماینر انجام می‌شود.
یک راه دیگر برای ماین این رمز ارز، استفاده از فضای استخراج ابری است. در این روش کسانی که دستگاه ماینر و قدرت پردازش لازم را دارند، بخشی از قدرت پردازش خود را به دیگران اجاره می‌دهند. استخراج ابری چندان توصیه نمی‌شود چرا که در سال‌های اخیر، موارد زیادی از کلاهبرداری در آن دیده شده است.
خرید بیت کوین از فرهاد اکسچنج
برای داشتن بیت کوین، لازم نیست حتماً خودتان آن را استخراج کنید. می‌توانید این رمز ارز را به‌راحتی از وب‌سایت‌های خرید و فروش ارزهای دیجیتال خریداری کنید. با داغ شدن بازار ارزهای دیجیتال در سال‌های اخیر، وب‌سایت‌های زیادی برای خریدوفروش ارزهای دیجیتال به وجود آمدند اما فرهاد اکسچنج، یکی از قدیمی‌ترین وب‌سایت‌های ایرانی است. امنیت، در وب‌سایت‌های ارزهای دیجیتال مسئله بسیار مهمی است. سابقه و حسن شهرت فرهاد اکسچنج می‌تواند خیال شما را از امن بودن دارایی‌هایتان در این صرافی راحت کند.
برای خرید بیت کوین از فرهاد اکسچنج، کافی است به وب‌سایت این مجموعه مراجعه کرده و با تکمیل مراحل احراز هویت، خرید خود را به‌سادگی انجام دهید.