همانطور که می‌دانید، بازار ارزهای دیجیتال را می‌توان با روش‌های مختلف تحلیل کرد. در سراسر دنیا، تحلیلگرانی که این تحلیل‌ها را ارائه می‌کنند، خود به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند. دسته اول، فقط روی یک سبک تحلیلی، تعصب داشته و از یک سبک خاص در تحلیل‌هایشان استفاده می‌کنند. دسته دوم ترکیبی از مباحث چند سبک را در داخل تحلیل خود بکار می‌برند. سبک تحلیلی الیوت، یکی از روش‌های تحلیلی است که قدمت بسیار زیادی داشته و از معدود سبک‌هایی است که مورد استفاده‌ی هر دو دسته تحلیلگران، قرار می‌گیرد. در این مقاله به بررسی جامع نظریه امواج الیوت می‌پردازیم.
تاریخچه الیوت
نظریه امواج الیوت توسط آقای رالف نلسون الیوت در سال 1930، برای اولین بار مطرح شد. در سال 1938، او کتابی با عنوان “اصل موج” را که به عنوان نخستین مرجع منتشر شده در مورد آنچه امروزه به عنوان اصل موج الیوت شناخته می‌شود، منتشر کرد. این کتاب توسط چارلز جی کالینز منتشر شده و او براساس مطالب اصلی ارائه شده توسط بنیان گذار موج رالف نلسون الیوت، این کار را انجام داده است.
الیوت بسیار تحت تاثیر تئوری داو بود که ارتباط بسیار زیادی نیز با اصل موج دارد. الیوت در نامه‌ای به کالینز در سال 1934، خاطرنشان کرد که او یکی از مشترکان خدمات سهام بورس رابرت ریا بوده و با کتاب ریا در مورد تئوری داو، آشنا بوده است. از نظر الیوت، اصل موج یک مکمل بسیار مورد نیاز در تئوری داو بود.
در سال 1946، درست دو سال قبل از مرگش، الیوت آخرین کتاب خود را در مورد اصل موج راز هستی نوشت. اگر همیلتون در سال 1953، کتاب نظریه تکمیلی موج الیوت را که 14 سال روی آن کار کرده بود، چاپ نمی‌کرد، تاکنون اصل موج الیوت از یادها رفته بود. فروست و رابرت پرچتر در سال 1978 با
همکاری یکدیگر کتاب “نظریه موج الیوت” را منتشر کردند. تمامی مباحث مربوط به نظریه الیوت که این روزها در سراسر دنیا تدریس می‌شوند، برگرفته از متن کتب ذکر شده است و هیچ منبع دیگری برای نظریه الیوت جز این موارد، وجود ندارد.
نظریه الیوت چیست؟
آقای الیوت معتقد بود که رفتار قیمت سهام تصادفی نیست و از الگوهای تکرار شونده‌ای تبعیت می‌کند. نظریه‌ای فلسفی وجود دارد که معتقد است مفهوم زندگی در بازه‌های مختلف، مدام در حال تکرار شدن است. بازارهای مالی نیز توسط معامله گرانی تشکیل می‌شوند که زندگی و رفتارهایشان بر مبنای همین اصل بنا شده است. خب فلسفه اصلی آقای الیوت نیز همین بود. وقتی در زمانی مشخص، اتفاقی مشخصی رخ داده است، احتمال تکرار آن در آینده وجود دارد. پس در صورت تکرار، می‌توان انتظار نتیجه‌ای برابر با نتیجه گذشته آن اتفاق را داشت. هر اتفاقی که تکرار می‌شود، در واقع یک ردپا به نام الگو از خود به جا می‌گذارد. با تشخیص این الگوها می‌توان اتفاقات مهم را با ضریب بالایی، در موقعیت‌های زمانی مناسب، تشخیص داد. این یک تعریف ساده از کاریست که امواج الیوت انجام می‌دهند. به طور کلی و از نظر تمامی سبک‌های تحلیلی، تکرار، مهم‌ترین ابزار در بازارهای مالی
است.
الیوت مشاهده کرد که الگوهای یکسانی در چرخه‌های تکرارشونده، تشکیل می‌شوند. این چرخه‌ها، عواطف و احساسات معامله گران را در قالب نوسانات قیمت منعکس می‌کنند. الیوت این حرکات قیمت را به واحدهایی به نام امواج (Waves) نام‌گذاری کرد. امواج الیوت در دسته ابزارهای پیش بینی کننده بازار قرار دارد و از آن برای پیش بینی و تحلیل قیمت آینده در بازارهای مالی استفاده می‌شود. تئوری موج الیوت در ابتدا در میانگین‌های اصلی بورس به ویژه میانگین داو جونز اعمال می‌شد. این امواج نیز مانند مابقی ابزارهای موجود برای پیش بینی، نمی‌تواند درصد پیش بینی خود را به قطعیت برسانند.
قانون شماره یک: هیچ چیز قطعی نیست!
اصول اولیه امواج الیوت
سه جنبه مهم از تئوری موج وجود دارد. الگو، نسبت و زمان که به ترتیب اهمیت بیان شده‌اند. این تئوری در ابتدایی‌ترین شکل خود معتقد است که بازار غالباً از ریتمی تکراری از پیشروی پنج موج، پیروی می‌کند و به دنبال آن کاهش سه موج رخ می‌دهد. از نظر الیوت یک چرخه کامل دارای هشت موج است: پنج موج جنبشی و سه موج اصالحی. موج های جنبشی با اعداد 1-5 و موج های اصلاحی با حروف C-B-A نمایش داده می‌شوند. به موج های جنبشی، موج ایمپالس یا اصلی نیز می‌گویند. به موج‌های اصلاحی، موج کارکشن یا فرعی نیز می‌گویند.
اگر بخواهیم جزئی‌تر به مسئله نگاه کنیم، خوِد الگوی پنج موجی که به صورت کلی، موجی ایمپالس شمرده می‌شود، از سه موج موافق روند و دو موج مخالف روند تشکیل می‌شود. به موج‌های 5,3,1، موج جنبشی می‌گویند، زیرا هم راستا با روند اصلی قیمت حرکت می‌کنند. به موج‌های 4,2 نیز موج اصلاحی می‌گویند، زیرا بر خلاف روند اصلی قیمت حرکت می‌کنند.ِ از آن طرف، موج کارکشن یا اصلاحی یا امواج ABC، شامل دو موج C,A ایمپالس و یک موج اصلاحی B،در روند داخلی خود می‌باشد.
به صورت کلی:
موج چهار، اصلاحی برای موج سه است.
موج دو، اصلاحی برای موج یک است.
موج ABC، اصلاحی برای کل پنج موج است.
این پنج موج را می‌توان به این شکل توضیح داد:
بیت کوین در این توضیح به عنوان مثال بیان شده است.
موج اول: مربوط به سرمایه گذاران و مارکت میکرها است که به عنوان مثال دست به خرید بیت کوین می‌زنند، زیرا به نظر آنها قیمت آن از ارزش واقعی آن کمتر است.
موج دوم: هنگامی است که سرمایه گذاران به سود می‌رسند و بعضی از آنها اقدام به فروش بیت کوین‌های خود می‌کنند که این امر سبب اصلاح قیمت بیت کوین می‌شود.
موج سوم: با توجه به موج یک، گروهی از تریدرها این مسئله را صعودی می‌پندارند و تصمیم می‌گیرند از موج دو که موجب کاهش قیمت شده، استفاده کنند و به خرید و ترید بیت کوین بپردازند. معمولا موج سه، بلندترین موجی است که شکل می‌گیرد.
موج چهارم: بعد از فشار خرید قوی در موج سوم، سرمایه‌گذاران سود بسیار مناسبی می‌کنند و با سیو سودهای خود، سبب اصلاح دوباره قیمت می‌شوند.
موج پنجم: موج نهایی معمولا زمانی تشکیل می‌شود که تعداد بسیار زیادی از افراد، دیگر توانایی مقاومت در برابر از دست دادن فرصت سرمایه گذاری سودآور را نداشته و اصطلاحا دچار فومو (FOMO) می‌شوند. ادامه این موضوع نیز، باعث شکل گیری الگوی ABC می‌شود.
با کمک توضیحات بالا و عکس ذیل به راحتی می‌توانید به یکی از مهم‌ترین و در عین حال ساده‌ترین اصول الیوت تسلط پیدا کنید.
نکته بسیار مهم: در ریز موج ها نیز، منطق الیوت برقرار است. یعنی موج یک خود می‌تواند شامل یک پنج موجی داخلی باشد و موج دو می‌تواند شامل یک ABC اصلاحی در ریز موج هایش باشد. به همین ترتیب در موج‌های 5,4,3 و تک تک موج های C,B,A، این اصل امواج الیوت، برقرار است.
برای درک بهتر این مفهوم، شکل ذیل به شما کمک می‌کند.
قوانین امواج الیوت
تشخیص درست امواج الیوت به تمرین زیادی احتیاج دارد، اما یک سری اصول وجود دارند که کمک شایانی در تشخیص درست امواج به ما می‌کنند. از دیدگاه منطق الیوت، اگر قواعد آن به درستی اجراِ نشوند، نمی‌توان انتظار رفتار قیمت را، در چارچوب حرکتی الیوت داشت.
مهم‌ترین قوانین عبارتند از:
• موج 3، نمی‌تواند کوچکترین موج باشد.
• موج 2، نمی‌تواند صددرصد موج 1 را اصلاح کند.
• موج 4، نمی‌تواند با موج 1 همپوشانی داشته باشد. این بدان معناست که پایان موج 4 نباید زیر بالاترین نقطه موج 1 باشد.
• اگر موج 2 سریع تمام شود، موج 4 بیشتر طول می‌کشد و بالعکس.
جملاتی که در ادامه به آن ها می‌پردازیم، قاعده و قانون نیستند و تجربی بدست می‌آیند. مانند:
• معمولا موج 5، شارپ‌ترین موج است.
• معمولا موج 3، بزرگ‌ترین موج است.
• معمولا طول موج A و C برابر است.
• معمولا موج 4 از موج 2 ،بزرگ‌تر و پیچیده‌تر است. اصلاح زمانی و قیمتی موج چهارم، معمولا بیشتر از موج دوم است. به طور کلی، اصلاح موج دو و موج چهار، متفاوت است.
ترکیب فیبوناچی و الیوت
الیوت در قانون هستی اظهار داشت که اساس ریاضیات برای قانون موج وی، پیروی از اعدادی است که توسط لئوناردو فیبوناچی در قرن سیزدهم کشف شده و معمولا به عنوان اعداد فیبوناچی شناخته می‌شوند. اگر خاطرتان باشد در ابتدای بحث الیوت عنوان شد که به ترتیب اهمیت، الگو، نسبت و زمان، سه جنبه مهم نظریه الیوت هستند. ما در مورد مفهوم زمان در تحلیل الیوت، تا به اینجا صحبت نکرده‌ایم.
از نظربسیاری از الیوتیک‌ها این جنبه، کمترین اهمیت را نسبت به دو جنبه دیگر دارد. با استفاده از ابزار فیبوناچی، شما می‌توانید اهداف زمانی قیمت را با توجه به واکنش‌شان به اعداد فیبوناچی،بدست آورید.
فیبوناچی در انواع مختلفی طراحی شده است که هر کدام کاربرد خاص خود را دارند. از فیبوناچی ریتریسمنت که معروف‌ترین نوع فیبوناچی است، می‌توان در پیدا کردن نقاط کف و سقف موج‌های الیوت استفاده کرد.
امروزه استراتژی ترکیبی فیبوناچی و امواج الیوت، یکی ازمحبوب‌ترین انواع استراتژی‌های معاملاتی الیوت است. به این صورت که شما امواج الیوت را شناسایی می‌کنید و به آنها اعتبار می‌بخشید، سپس با توجه به امواج تشکیل شده و ترسیم فیبوناچی روی آن مواج، به نقاط پایان اصلاح روند یا پایان جنبش روند پی می‌برید. فیبوناچی یکی از دقیق‌ترین ابزارها برای شناسایی کف و سقف یک روند قیمتی است که قیمت اغلب به صورت نقطه‌ای به آن واکنش نشان داده و به فلسفه و اعداد آن احترام می‌گذارد.
نکته: سری اعداد فیبوناچی، توانایی تشخیص نقطه برگشت کوچکترین ریز موج‌ها را نیز دارند و این توانایی فقط در سوپر موج‌ها خلاصه نمی‌شود.
درجه موج به چه معناست؟
درجه امواج الیوت برای شناسایی چرخه بازار به کار می‌روند و تحلیلگر می‌تواند موقعیت موج در پیشرفت کلی بازار را شناسایی کند. الیوت، 9 درجه از امواج را شناسایی کرد که از موج‌های بزرگ‌تر شروع شده و تا موج‌های کوچک‌تر ادامه پیدا می‌کنند. این موج‌ها در تایم فریم‌های سالانه، ماهانه، هفتگی، روزانه،ساعتی و حتی لحظه‌ای یافت می‌شوند.
درجه موج‌هایی که الیوت برای تحلیل بازار شناسایی و معرفی کرده است، به شرح ذیل می‌باشند:
- چرخه فوق بزرگ Supercycle Grand
- چرخه بزرگ Supercycle
- چرخه Cycle
- اولیه Primary
- حد وسط Intermediate
- کوچک Minor
- جزئی Minute
- بسیار جزئی Minuette
- زیرگروه بسیار جزئی Minuette-Sub
استفاده از امواج الیوت در بازار رمزارز
امواج الیوت و اصول آن، در همه بازارهای مالی جواب می‌دهد. بازار رمزارزها یکی از بازارهایی است که استفاده از سبک تحلیلی الیوت در آن پرطرفدار است. بسیاری از الیوتیک‌ها (به معنی کسانی که به نظریه الیوت معتقدند) در این بازار فعالیت دارند و تحلیل‌هایی روی انواع ارزهای دیجیتال ارائه داده و در آن به خوبی جهت حرکتی قیمت و اهداف آن را پیش بینی کرده‌اند و قیمت به تحلیل آنها احترام گذاشته است.
امروزه بسیاری از افراد فعال در حوزه کریپتو کارنسی، برای پیدا کردن بهترین نقطه خرید بیت کوین، اتریوم و مابقی ارزها، از ابزار الیوت استفاده می‌کنند. اینکه قبل از اقدام به معامله، ارز مورد نظر خود را از منظِر منطق الیوت مورد بررسی قرار دهید، هیچوقت بد نخواهد بود و می‌تواند کمک شایانی به تصمیم نهایی شما بکند.
در همین راستا بسیاری یا الیوتیک هستند یا ابزار الیوت را نیز در کنار دیگر ابزارها، در سبک و استراتژی خود دارند. می‌توان گفت که سبک و نظریه الیوت، پس از نظریه داو، قدیمی‌ترین سبک تحلیل تکنیکال است. این قدیمی و تا به امروز پابرجا بودن بی‌دلیل نیست. در طول تاریخ تحلیل تکنیکال، بسیاری از سبک‌ها وجود داشته‌اند که بعد از الیوت پدید آمده‌اند، اما دوام نداشته و امروزه حتی اسمی از آن ها برده نمی‌شود. استفاده از ابزاری قدیمی مانند الیوت، در بازاری نوین مانند کریپتو، توسط معامله گران و تحلیلگران سراسر دنیا، حاکی از اعتبار بالای این سبک است.
الیوت نه تنها از یادها نرفت، بلکه چندین کمپین، در چند صرافی آنلاین دنیا، تحت موضوع تحلیل الیوت برپا شدند. این کمپین‌ها به تحلیل گران و تریدرها این امکان را می‌دهد تا با استفاده از ابزار الیوت، ارز دیجیتالی را تحلیل کرده و در صورت موفق بودن آن تحلیل و طی کردن رتبه‌های از پیش تعیین شده، صاحب جوایز آن کمپین شوند. جدای از این مورد، در بسیاری از صرافی‌های آنلاین، پلتفرم‌ها و به طور کلی سایت‌های مربوط به حوزه رمزارزها، کارشناسان تحلیلگر، برای تحلیل تکنیکی از ابزار الیوت استفاده می‌کنند.
تحلیل الیوت در سایت فرهاد اکسچنج
برخی افراد به دلایلی مانند عدم داشتن وقت کافی برای آموزش الیوت یا پیچیدگی این سبک و کم بودن منابع آموزشی آن، در آخر ترجیح می‌دهند که شخص یا تیمی دیگر، این کار را برای آنان انجام دهند. سایت فرهاد اکسچنج، برای حل این مشکل، پلتفرمی داخل سایت ایجاد کرده است که با کمک آن
می‌توانید تحلیل الیو ِت رمزارِز مورد نظر خود را، در لحظه و آپدیت شده، در اختیار داشته باشید و با توجه به آن تصمیم به معامله بگیرید.
منابع آموزش تخصصی نظریه امواج الیوت
این مقاله می‌تواند شروع خوبی برای یادگیری و آموزش سبک الیوت باشد، اما قطعاً این مقاله کافی نیست. سبک تحلیلی الیوت، بسیار گسترده‌تر از چیزی است که تا به الان حس کرده‌اید. منابع آموزشی راجع به الیوت، در مقایسه با دیگر سبک ها، به مقدار قابل توجه‌ای کمتر هستند. دلیل آن هر چیزی که باشد، از اعتبار سبک الیوت نمی‌کاهد. این سبک، پیچیدگی‌های خاص خودش را دارد و پیشنهاد می‌شود حتماً منابع معتبر، مورد مطالعه و تحقیق قرار گیرند. کتاب‌هایی که در قسمت تاریخچه الیوت ذکر شدند، ازمعتبرترین منابع الیوت محسوب می‌شوند.
موج‌های اصلاحی
امواج اصلاحی کمتر تعریف شده‌اند و در نتیجه شناسایی و پیش بینی آنها مشکل‌تر است. نکته‌ای که به وضوح بیان شد این است که امواج اصلاحی هرگز نمی‌توانند در پنج موج اتفاق بیفتند.
به طور کلی امواج اصلاحی سه مورد هستند: زیگزاگ – پهنه یا مستطیل – مثلث
- زیگزاگ یک الگوی اصلاحی در برابر روند اصلی، با سه موج است که به ترتیب 5-3-5، انجام می‌گیرد.
- پهنه یا مستطیل، از الگوی 5-3-3، پیروی می‌کند. به طور کلی پهنه بیشتر از یک اصلاح بوده و نشانه قدرت در بازار افزایشی محسوب می‌شود. در این نوع اصلاح، موج B، خود را به بالای موج A می‌رساند و قدرت زیادی دارد. موج نهایی C نیز در پایین یا درست در زیر موج A، خاتمه می‌یابد.
- مثلث ها معمولا در موج چهارم رخ می‌دهند. این الگوی تحکیمی، خود از پنج موج تشکیل می‌شود و هر موج به نوبه خود دارای سه موج خاص است. اگر موج چهار اصلاحی، به شکل مثلث تشکیل شود، انتظار می‌رود بازار برای تشکیل موج پنج، مسافتی هم اندازه ارتفاع آن مثلث طی کند.
قانون تناوبی
این قانون می‌گوید که بازار معمولا به طور یکسان، دو مرتبه عمل نمی‌کند. قانون تناوبی دقیقاً نمی‌گوید چه خواهد شد، اما به ما می‌گوید که چه چیزی اتفاق نخواهد افتاد. الگوهای اصلاحی تمایل به جایگزینی دارند. به عبارت دیگر، اگر موج اصلاحی 2، الگوی ساده ABC باشد، احتمالا موج 4 الگویی
پیچیده مانند مثلث خواهد بود و اگر موج 2 پیچیده باشد، موج 4 ساده خواهد بود. عکس ذیل، نمونه‌ای از قانون تناوبی است. Simple به معنی ساده و Complex به معنی پیچیده عنوان شده‌اند.
ارتباط بین امواج و نظریه داو
همانطور که بیان شد، از نظر الیوت، اصل موج، یک مکمل بسیار مورد نیاز در تئوری داو بود. ولی از نظر بسیاری، الیوت بسیار فراتر از داو رفته و در آن پیشرفت کرده است. جالب است بدانید هر دو، از دریا برای تدوین نظریه خود، الهام گرفته‌اند. نظریه داو بر این اساس است که روند بزرگ، متوسط و جزئی، سه روند اصلی و تشکیل دهنده بازار هستند. داو از مقایسه بازار با جزر و مد و موج در اقیانوس، به این نظریه رسید. الیوت نیز در نوشته‌های خود به جزر و مد اشاره کرده و نظریه خود را “اصل موج” نامیده است.
جمع بندی
در این مقاله به بررسی صفر تا صد نظریه الیوت پرداختیم و تلاش شد تا دیدگاهی کلی راجع به الیوت و مباحث مربوط به آن، به مخاطب منتقل شود. هر چند نکاتی در این مقاله بود، که اگر درست استفاده شوند، می‌توانند به نوبه خود برای شما سودآور باشند. به هرحال الیوت پس از گذشت یک قرن، کماکان برای علاقه مندان خود جذاب بوده و بسیاری توسط این نظریه، از بازار کسب درآمد می‌کنند. اندیکاتورها و اسیلاتورها، هنوز مسیر طولانی‌ای برای کسب محبوبیت و مقبولیت الیوت در پیش دارند.