بلاکچین یک سیستم ثبت داده به صورت غیرمتمرکز است. بلاکچین با نام زنجیره بلوکی نیز شناخته میشود. منظور از غیرمتمرکز آن است که اطلاعاتی که بر روی این سیستم ذخیره میگردند در دستان تمامی اعضای شبکه بوده و یک سازمان متمرکز به تنهایی این اطلاعات را کنترل و ذخیره نمیکند. از همین جهت میتوان گفت که امکان هک این سیستم تقریبا غیرممکن است. چرا؟
پارکینگ متمرکز یک شهر، مثالی از یک سیستم متمرکز
بیایید تصور کنیم که شما در شهری زندگی میکنید که دارای یک پارکینگ بزرگ برای پارک همزمان 200 اتومبیل است. فرض کنید که فضای پارکینگ فقط یک طبقه همکف دارد. فضای پارکینگ دارای یک دروازه اصلی است که قفل شده و فقط هنگام ورود یا خروج اتومبیل باز میشود.
از آنجا که برخی از شرکتهای خصوصی، این پارکینگ را به طور انحصاری با هدف پارک اتومبیلهای شهر ساختهاند، کلیه هزینههای تعمیر و نگهداری را این شرکتها پرداخت میکنند. بنابراین اجاره یک پارکینگ برای شما هزینه بالایی دارد.
اگر سارقان به درب اصلی دسترسی پیدا کنند، میتوانند به راحتی اتومبیل شما را بدزدند و یا به آن آسیب برسانند. اگر تعداد اتومبیلهای شهر شما از 200 اتومبیل به 300 اتومبیل برسد، پارکینگ فضای کافی برای همهی اتومبیلها را نخواهد داشت. حال شرکتهای خصوصی دیگر باید پارکینگهای جدیدی بسازند. شما فقط به شرکت سازنده پارکینگ دسترسی دارید و آنها مسئول مراقبت از امنیت ماشین شما هستند. بنابراین چاره ای جز اعتماد به این شرکت نیست.
از آنجا که همه اتومبیلها در یک ساختمان هستند، میتوانیم آن را به عنوان یک پارکینگ متمرکز در نظر بگیریم.
پارکینگ غیرمتمرکز تعریفی از بلاکچین
حال اجازه دهید سناریوی فعلی را اصلاح کنیم. تصور کنید که 200 خانه در شهر شما وجود دارد و هر کدام از 200 خانه، دارای دو پارکینگ است. هر خانه نیز فقط یک ماشین دارد. بنابراین، هر خانه از دو پارکینگ موجود، دارای یک پارکینگ خالی است. حالا تصور کنید که مردم شهر تصمیم میگیرند پارکینگ اضافی را به هر کسی که به پارکینگ احتیاج دارد اجاره دهند. این مدل از تأمین فضای پارک، مشکل پارک 200 اتومبیل یا بیشتر (در صورت جابجایی افراد در داخل و خارج از شهر) را بدون نیاز به ایجاد هرگونه پارکینگ مرکزی بزرگتر برای کل شهر حل خواهد کرد.
تفاوت پارکینگ متمرکز و غیرمتمرکز
از آنجا که مردم، پارکینگ دوم هر خانه را فقط با هدف اجاره دادن نساختهاند، هزینه نگهداری آن نیز اندک خواهد بود. بنابراین هزینه اجاره فضای اضافی نسبت به پارکینگ مرکزی بزرگ پایینتر خواهد بود.
هر اتومبیل در یک پارکینگ متفاوت پارک شده است. بنابراین سارقان برای دسترسی به تمام اتومبیلها باید قفل همه پارکینگها را به صورت جداگانه باز کنند. در نتیجه در این حالت امنیت بیشتری ایجاد شده است. (امنیت در بلاکچین کمی متفاوت است اما برای درک بهتر بیایید اکنون آن را به این ترتیب در نظر بگیریم!)
با رشد تعداد خانه ها، با فرض اینکه هر خانه جدید پارکینگ اضافی نیز داشته باشد، فضای نگهداری برای اتومبیلهای بیشتر افزایش مییابد. بنابراین، شبکه مستأجر و اجاره دهنده گسترش مییابد.
در این حالت هیچ مرجع مرکزی برای کنترل فضاهای پارکینگ توزیع شده وجود ندارد. فرض میکنیم که قوانین خاصی برای اجاره پارکینگها توسط همه افراد در نظر گرفته شده است. این پارکینگها در سطح شهر توزیع شدهاند. بنابراین میتوانیم آنها را پارکینگ غیرمتمرکز بدانیم.
تشبیه فوق، زمینه را برای درک زیرساختهای فنی بلاکچین فراهم میکند. مدل پارکینگ، یک نمای کلی از بلاکچین را به زبان دنیای واقعی ارائه میدهد. پارکینگ مرکزی بزرگ یک سیستم متمرکز مانند AWS Google Cloud و غیره است. (این سیستم عاملهای ابری نیز در برخی از سطوح توزیع میشوند اما به منظور سادگی، ما آنها را یک سیستم عامل واحد فرض میکنیم). اتومبیلها، دادهها و برنامهها هستند. پارکینگ توزیع شده نیز یک سیستم غیرمتمرکز است. این یعنی بلاکچین. همهی سیستمهای غیرمتمرکز بلاکچین نیستند !! بله، بلاکچین نوع خاصی از سیستم غیرمتمرکز است که خاصیت منحصر به فردی دارد.
بلاک ها، بلاکچین را ایجاد میکنند!
بیایید مثال پارکینگ توزیع شده را مرور کنیم و یک تغییر کوچک در آن ایجاد کنیم. فرض کنیم قفل هر پارکینگ هنگامی ایجاد میشود که اتومبیلی درون آن پارک شود. (فرض میکنیم که همان ماشین، روزانه به همان پارکینگ میرود). همچنین، فرض کنید که ما همهی پارکینگهای توزیع شده را به ترتیب شماره گذاری کردهایم. قفل پارکینگ شماره 50 بر اساس قفل پارکینگ شماره 49 و همچنین بر اساس ویژگیهای ماشین پارک شده در داخل پارکینگ شماره 50 تشکیل شده است. ویژگیهایی مانند رنگ، وزن، شماره موتور و اطلاعات دیگر ماشین. این روند قفل گذاری از پارکینگ شماره 1 به سمت پارکینگ شماره 200 و پارکینگهای آینده پیش میرود.
بنابراین، اگر یک سارق قصد ورود به پارکینگ شماره 49 را داشته باشد و تمام ویژگیهای اتومبیل پارک شده در آن را اصلاح کند، یک قفل جدید برای پارکینگ شماره 49 تولید میشود و از آنجا که قفل پارکینگ شماره 50 به قفل پارکینگ شماره 49 مرتبط است، قفل پارکینگ شماره 50 نیز تغییر میکند و این روند تغییر برای پارکینگهای آینده نیز ادامه پیدا میکند. اصلاح یک قفل به تغییر منابع محاسباتی زیادی احتیاج دارد. منابعی از جمله ویژگیهای اتومبیل پارک شده و قفل پارکینگ قبلی و بعدی. بنابراین اصلاح قفل عملا غیرممکن است.
این وابستگی یک قفل به قفل قبلی، زنجیرهای از پارکینگها را ایجاد میکند. در دنیای فنی، این پارکینگها “بلاک” هستند، بنابراین نام آن ها بلاکچین میشود، یک زنجیره بلاکی.
بلاکهای بلاکچین با هش به بلاک بعدی گره خوردهاند. مشابه مثال پارکینگ، اگر دادهها در یک بلاک اصلاح شوند، هشها باید برای تمام بلاکهای زنجیره محاسبه شوند و از آنجا که محاسبه هش یک عملیات بسیار فشرده است، انجام این کار عملاً غیرممکن میشود. از این رو زنجیره، بلاک نامعتبر را رد میکند. محاسبه هش، استخراج (ماینینگ) نامیده میشود.
چگونه بلاکها پس از یک اصلاح بازسازی میشوند؟
تمام رایانههای موجود در شبکه بلاکچین، کپی کاملی از بلاکچین را نگهداری میکنند. بنابراین اگر یک بلاک یا یک زنجیره کامل در یک رایانه خاص یا چندین رایانه اصلاح شود، کل شبکه سعی میکند آن را با نسخههای زنجیره کامل خود مقایسه کند. اگر اکثر رایانههای موجود در شبکه، نامعتبر بودن زنجیره اصلاح شده را تایید کنند، زنجیره اصلاح شده با زنجیره معتبر سایر رایانهها جایگزین میشود.
گرچه نگاه به آینده دور بلاکچین بسیار مهیج است. اما نوآوریهای جدید دائماً وارد بازار میشوند و نویدبخش استفادههای بزرگتر و جسورانهتری از این فناوری هستند.
اینستاگرام فرهاد اکسچنج را دنبال کنید.