وام آنی یا وام فوری شگفتی دیگری در دنیای ارزهای دیجیتال است که به کاربران حوزه رمز ارزها این امکان را می‌دهد تا بدون ارائه وثیقه‌های سنگین و تلف کردن زمان خود، وام دریافت کنند. این فرآیند کاملا غیرمتمرکز بوده و به هیچ نوع مستندات احراز هویتی نیاز ندارد. ارائه این نوع وام، بر روی پروتکل‌های مالی غیرمتمرکز دیفای که مبتنی بر بلاک‌چین اتریوم است انجام می‌گیرد.

وام‌های آنی چگونه کار می‌کنند؟

دریافت وام به صورت سنتی مستلزم ارائه وثیقه‌های سنگین و صرف مدت زمان زیادی است. همچنین وام گیرنده می‌بایست مبلغ وام را در مدت زمان زیادی به همراه بهره‌های کلان بازپرداخت کند. اما بلاک‌چین با ارائه راه‌‌حلی مبتنی بر پروتکل دیفای، این مشکل را حداقل برای کاربران دنیای ارزهای دیجیتال برکنار کرده است. 

ارائه وام‌های آنی، از طریق قراردادهای هوشمند انجام می‌شود. در فرآیند وام دهی بر روی قراردادهای هوشمند، کاربر می‌تواند به صورت فوری وام دریافت کند، اما می‌بایست مبلغ وام را به صورت فوری نیز بازگرداند. بدین معنی که در واقع فرآیند دریافت و بازپرداخت مبلغ وام در یک معامله اتفاق می‌افتد. 

در قرارداد هوشمند، شرایطی برای ارائه این وام‌ها تعیین می‌گردند. بدین صورت که وام گیرنده می‌بایست مبلغ وام را تا قبل از اتمام معامله بازگرداند. اگر اثبات شود که کاربر توانایی بازپرداخت وام را ندارد، شرایط موجود در قرارداد هوشمند کنسل شده و معامله بازگردانده می‌شود. به‌خاطر داشته باشید، کاربر به عنوان یک وام گیرنده، برای شروع دریافت وام فوری باید یک هزینه گس پرداخت کند. اگر معامله شکست بخورد، کاربر کارمزد گس را از دست خواهد داد.

نکات ارائه وام آنی

همانطور که پیش‌تر اشاره کردیم، این نوع وام نیازی به ارائه وثیقه توسط وام گیرنده ندارد و فرآیند وام دهی و بازپرداخت آن به صورت فوری صورت می‌پذیرد.

قرارداد هوشمند

ارائه وام بدون ارائه وثیقه بدین معنی نیست که کاربر می‌تواند وام را بازپرداخت نکند. با توجه به شرایطی که در قرارداد هوشمند تعیین می‌گردد، عملیات بازپرداخت مبلغ وام می‌بایست تا قبل از اتمام معامله انجام شود، در غیر این صورت فرآیند کنسل و معکوس می‌گردد، گویی که از ابتدا وامی پرداخت نشده است. در واقع وام گیرنده اطمینان خاطر دارد که هم در کمترین زمان و هم بدون نیاز به وثیقه، فرآیند وام دهی انجام می‌گیرد. وام دهنده نیز مطمئن خواهد بود که مبلغ حتما بازپرداخت می‌شود.

مدت زمان کم

با توجه به اینکه این وام‌های آنی بر روی شبکه اتریوم انجام می‌گیرند، می‌توان در نظر گرفت که فرآیند دریافت و بازپرداخت وام تنها در چند ثانیه انجام می‌شود. زیرا تراکنش‌های اتریوم در حدود چند ثانیه اجرا می‌گردند. بنابراین در این نوع وام دهی، نیاز به صرف مدت زمان طولانی برای دریافت وام نیست.

محبوبیت وام آنی

وام آنی برای اولین بار در سال 2018 توسط یکی از پیشروهای DeFi، بانک منبع باز Marble معرفی شد. این نوع وام در ژانویه 2020، توسط پلتفرم پیشگام غیرمتمرکز Aave، به شبکه اتریوم وارد شد. تا جولای همان سال، Aave به‌طور منظم روزانه بیش از 100 میلیون دلار وام فوری صادر می‌کرد. در ژوئن 2021، این پلتفرم تقریباً 4 میلیارد دلار وام آنی صادر کرده بود. 

معامله‌گران از وام آنی استفاده می‌کنند زیرا می‌توان از این نوع وام برای سود بردن از فرصت‌های آربیتراژ استفاده کرد، مانند زمانی که ارزش یک توکن در بازارهای مختلف متفاوت است. تفاوت 1% در ارزش ممکن است زیاد به نظر نرسد، اما با وام بزرگی که برای آربیتراژ استفاده می‌شود، سود آن می‌تواند قابل توجه باشد.

آیا وام‌های آنی ایمن هستند؟

وام‌های آنی تا حدودی ایمن هستند، با این حال، تاکنون با خطراتی همراه بوده‌اند. حوزه وام آنی همچون کودکی نوپا است که هنوز در مسیر تکامل قرار دارد. بنابراین گاهی مشکلات ایمنی در این پلتفرم اتفاق می‌افتد و زمینه را برای سرقت هکرها فراهم می‌کند. وام‌های آنی بارها به دلیل حمله هکرها خبرساز شده‌اند. وام‌های آنی قبلا مورد حمله قرار گرفته‌اند و منجر به ضررهای میلیون‌ دلاری شده‌اند. 

مواردی که از وام آنی سوءاستفاده می‌شود:

الف) داده‌های وارد شده به قرارداد هوشمند مشکل پیدا کرده یا مورد سوءاستفاده قرار می‌گیرند.

ب) قراردادهای هوشمند در صورتی که به درستی نوشته نشده باشند دستکاری می‌شوند.

ج) حمله از طریق وام آنی زمانی رخ می‌دهد که وام گیرنده همزمان با شروع پرداخت وام، بازارها را دستکاری می‌کند و ارزش وام را کاهش می‌دهد. این مسئله به وام گیرنده اجازه می‌دهد که وام را با قیمت کاهش یافته بازپرداخت کند.

چرا حملات وام آنی در دیفای رخ می‌دهد؟

حملات وام آنی رایج است، زیرا ساده‌ترین و سریع‌ترین حملات هستند. بدین دلیل که پروتکل‌های مرتبط با وام‌های آنی هنوز در برابر حملات و دستکاری‌های جدید ایمن نیستند. با انجام تراکنش‌ها در چند ثانیه، هکرها می‌توانند به چندین بازار در یک حرکت حمله کنند.

چگونه سیستم‌های دیفای می‌توانند از خود در برابر حملات وام آنی محافظت کنند؟

از آنجایی که این فناوری جدید است، آسیب‌پذیری‌های آن نیز به راحتی آشکار نمی‌شوند و ممکن است نیاز به توسعه‌دهندگان ماهر برای شناسایی داشته باشند. حملات وام آنی می تواند صدها میلیون ضرر برای پروتکل‌های دیفای و کاربران آن‌ها وارد کند. به این ترتیب، باید تدابیری اتخاذ شود تا اطمینان حاصل گردد که این فناوری یک پروتکل قوی و سالم است.

با وجود آسیب پذیر بودن در برابر حملات، چندین تدابیر پیشگیرانه وجود دارد که سیستم‌های دیفای می‌توانند برای محافظت از خود انجام دهند:

اوراکل‌های قیمت‌گذاری غیرمتمرکز

خطرات حمله وام آنی را می‌توان با استفاده از اوراکل‌های قیمت‌گذاری غیرمتمرکز (اوراکل‌ها پلی میان داده‌های درون زنجیره‌ای و برون زنجیره‌ای هستند) مانند چین‌لینک (Chainlink) و بند پروتکل (Band Protocol کاهش داد. با انجام این کار، به جای تکیه بر صرافی‌های غیرمتمرکز، سیستم های دیفای می‌توانند از آسیب پذیر شدن در برابر کلاهبرداری‌ها جلوگیری کنند.

قراردادهای هوشمند ممکن است قیمت‌های خود را براساس عرضه و تقاضای توکن‌های مختلف در بازار به‌روز رسانی کنند. با این حال، محدوده قیمت نیز باید با توجه به منابع خارجی تعیین شود. وقتی قراردادهای هوشمند به این شکل کار می‌کنند، ایجاد لغزش و سودآور کردن حملات برای مهاجمان بسیار دشوارتر خواهد شد.

ابزارهایی برای تشخیص حملات احتمالی

پلتفرم‌های دیفای می‌توانند از ابزارهایی استفاده کنند که با شناسایی فعالیت‌های غیرمعمول و اشکالات و سوءاستفاده‌های قراردادهای هوشمند، احتمال حملات را به حداقل می‌رسانند. به این ترتیب، دفاع در برابر حملات می‌تواند قبل از شروع یک حمله انجام گیرد.

همچنین برای پلتفرم‌ها ضروری است که فیلترهای امنیتی را برای رفع آسیب پذیری‌ها قبل از راه‌اندازی قرارداد هوشمند انجام دهند. این امر مستلزم آن است که کد قرارداد هوشمند بازبینی شود تا از عدم وجود هرگونه ضعف در آن‌ها اطمینان حاصل شود و قبل از اینکه مهاجم، فرصتی برای استفاده از آن اشکالات علیه پلتفرم و کاربران‌ داشته باشد، این ایرادات رفع شوند.

آینده وام آنی

وام‌های آنی یک ابزار مالی ویژه هستند که کاربران دیفای با دانش فنی می‌توانند از آن استفاده کنند. همانطور که قبلاً اشاره کردیم، وام‌های فوری آینده امور مالی هستند و ساختار غیرمتمرکز آن‌ها، وام‌های بانکی سنتی را کاملاً غیرکاربردی می‌کند. کسب درآمد با وام‌های آنی بدون نیاز به ارائه اطلاعات خصوصی امکان پذیر است و این فرآیند حداکثر چند دقیقه طول می‌کشد.

اما در حالی که این مزایا عالی و شگفت‌انگیز به نظر می‌رسند، یک مشکل عمده وجود دارد که برای اکثر افراد عاملی برای برهم زدن معاملات است. همانطور که گفتیم وام‌های آنی بسیار مستعد سوءاستفاده از قراردادهای هوشمند هستند و توسعه‌دهندگان هنوز متوجه نشده‌اند که چگونه از سرمایه کاربران خود در برابر هکرها محافظت کنند، اما این مسئله دقیقا به دلیل نوپا بودن این صنعت است و چیزی از ارزش‌های آن نمی‌کاهد.

وام آنی می‌تواند با تکامل خود، آینده درخشانی را برای حوزه دیفای رقم بزند و با برطرف کردن مشکلات ایمنی، به پلتفرمی بسیار کاربردی برای کاربران دنیای ارزهای دیجیتال تبدیل شود.

اینستاگرام فرهاد اکسچنج را دنبال کنید.